Folik Asit Nedir?
Folik asit olarak bilinen vitamin, B vitaminin farklı formlarından birisi olarak adlandırılmaktadır. Hamilelik döneminde takviye olarak alındığı bilinmektedir. Farklı alanlarda da alınmakta olan folik asit özelliklerinin şu şekilde olduğu bilinmektedir:
- B vitamini çeşitlerinden birisidir.
- Suda çözünebilir bir özelliği bulunmaktadır.
- Tropikal olan mevsimlerde yaşayan kişilerde eksikliğinin daha fazla görüldüğü bilinmektedir.
- Eksikliği nedeniyle kemik ve iskelet yapısında hasar oluşturabilmektedir.
- Gebelik döneminde takviyesi bebeğin sağlıklı gelişimi için oldukça önemlidir.
- Herhangi bir yan etkisi olmadığı bilinmektedir.
- Normal olarak belirlenen folik asit değerinin 10 ila 30 mg arasında olduğu bilinmektedir. Bu değer, 7 nmol / L karşılık gelmektedir.
Bu özelliklerin tümü göz önünde bulundurulduğunda folik asit için, vücudun gereksinim duyduğu temel vitaminlerden olduğu söylenmektedir. Bu nedenle her yaş grubu için eksikliğinin problem oluşturduğu bilinmektedir.
Folik Asit Ne İşe Yarar?
Folik asit, B vitaminleri arasında yer alan ve vücudumuz için oldukça önemli olan bir besin öğesidir. Folate veya folasin olarak da bilinen folik asit, vücutta DNA ve RNA’nın sentezinde görev alır. Ayrıca hücre bölünmesi ve büyümesi için de gereklidir.
Folik asitin en önemli görevlerinden biri, gebelikte bebeğin sağlıklı gelişimine katkıda bulunmasıdır. Folik asit eksikliği durumunda bebeğin omuriliği ve beyin dokusunun doğru gelişememesi nöral tüp defektlerine yol açabilir. Bu nedenle, hamile kadınlar folik asit takviyesi almalıdır.
Folik asit ayrıca kalp sağlığı için de önemlidir. Homosistein adı verilen bir amino asit, folik asit seviyeleri düşük olan kişilerde yüksek seviyelere ulaşabilir. Yüksek homosistein seviyeleri, kalp hastalığı riskini artırabilir. Folik asit takviyesi almak, homosistein seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir ve kalp sağlığı için faydalı olabilir.
Folik asit aynı zamanda kanser riskini azaltmaya da yardımcı olabilir. Özellikle kolon kanseri riski, folik asit takviyesi alan kişilerde daha düşüktür.
Folik asit eksikliği belirtileri nelerdir?
Folik asit eksikliği belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, depresyon ve unutkanlık yer alabilir. Yetersiz folik asit alımı, kansızlık, ishal, ülserler ve ağız içi yaralar gibi sorunlara da yol açabilir.
Folik asit eksikliği, gebelikte önemli bir sorun olabilir ve düşük doğum ağırlığı, nöral tüp defektleri ve diğer ciddi doğum kusurlarına neden olabilir. Folik asit eksikliğinin belirtileri şunlar olabilir:
- Yorgunluk ve halsizlik
- Soluk cilt
- Dil ülserleri
- Baş ağrısı
- İştah kaybı
- İshal
- Nörolojik sorunlar
Folik asit eksikliği hamile kalmayı planlayan kadınlar için özellikle endişe vericidir. Nöral tüp defektleri gibi doğum kusurlarının riskini azaltmak için, gebe kalmadan önce folik asit takviyesi yapmak önemlidir. Ayrıca, folik asit açısından zengin gıdalar tüketmek, folik asit takviyeleriyle birlikte önerilir.
Folik Asit Ne Zaman Alınmalı?
Folik Asit Nedir?
Folik asit, B grubu vitaminlerinden biridir ve vücudun sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir. En önemli görevi, hücrelerin yenilenmesi ve DNA sentezi sürecinde yer almaktır.
Folik Asit Eksikliği
Folik asit eksikliği, kansızlık, halsizlik, baş ağrısı, iştah kaybı, dilde şişme, mide bulantısı ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterir. Hamile kadınlarda ise bebeğin doğum kusurları riski artar.
Folik Asit Ne Zaman Alınmalıdır?
Folik asit, normal koşullarda besinler yoluyla alınabilir, ancak bazı durumlarda takviye olarak da alınması gerekebilir. Bu durumlar şunları içerir:
- Hamilelik planlaması: Hamile kalmayı planlayan kadınların folik asit takviyesi alması önerilir. Folik asit takviyesi, bebekteki doğum kusuru riskini azaltır.
- Hamilelik dönemi: Hamile kadınlar, gebeliğin ilk üç ayında folik asit takviyesi almaları önerilir. Bu, bebeğin doğum kusuru riskini azaltır.
- Lifli diyetler: Lifli diyetler folik asit emilimini azaltabilir, bu nedenle lifli diyetler yapan kişilerin takviye olarak folik asit alması önerilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, folik asit emilimini azaltabilir. Bu nedenle, ilaç kullanan kişilerin doktorlarına danışarak folik asit takviyesi almaları önerilir.
Folik Asit Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Folik asit takviyesi alırken, önerilen dozajı aşmamak önemlidir. Ayrıca, folik asit takviyesi alırken şunlara dikkat etmek gereklidir:
-
- Başka bir vitamin veya mineral takviyesi almak: Folik asit, diğer vitamin ve minerallerle etkileşime girerek faydalarını artırabilir. Bu nedenle, folik asit takviyesi alırken diğer vitamin veya mineral takviyeleri almak da önerilebilir.
Folik asit nelerde bulunur?
Folik asit, yeşil yapraklı sebzeler, kuru fasulye, mercimek, nohut, ıspanak, brokoli, portakal suyu, fındık ve tam tahıllı ekmek gibi birçok besinde doğal olarak bulunur. Ancak, hamile kadınlar ve folik asit eksikliği olan kişiler takviye almalıdır.
Sonuç olarak, folik asit vücudumuz için oldukça önemli bir besin öğesidir. Hamile kadınlar bebeğin sağlıklı gelişimi için folik asit takviyesi almalıdır. Ayrıca, kalp sağlığı ve kanser riski gibi konularda da faydalı olabilir.
Folik Asit Neden Gereklidir?
Folik asitin gerekliliği, vücudun yeni hücreler üretmesi ve kan akışının daha sağlıklı bir biçimde yürütülmesi açısından önemli olmaktadır. DNA sentezi olarak bilinen işlemin vücut tarafından yapılabilmesi için vücutta yeterli miktarda folik asit bulunması gerekmektedir.
Folik asidin DNA üzerindeki etkisi, kanser hücresi oluşumunu da önlemektedir. Bu nedenle folik asit değerinde eksiklik görülmesi sonucu kanser oluşumunda daha büyük risk faktörü oluştuğu bilinmektedir.
Folik asidin vücuttaki kırmızı ve beyaz olarak bilinen kan hücrelerinin yeterli miktarda üretilmesine yardımcı olmaktadır. Bu hücrelerin genel olarak anemi rahatsızlığının da önlenmesi adına üretiminin gerekli olduğu bilinmektedir. Her yaş grubu için bu değerler önem arz etmektedir.
Folik asidin gerekliliği farklı hastalıkların yansıması olarak da oluşabilmektedir. Kan ve kemik hastalıklarının sonucu olarak da folik asit eksikliğinin söz konusu olduğu bilinmektedir. Bu nedenle gereklilik durumunun da kişiden kişiye değiştiği bilinmektedir.
Folik Asit Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Folik asit eksikliğinin belirtileri, bünyeye göre farklılık göstermektedir. Genel olarak vücutta folik asit eksikliğinin oluştuğu şu belirtilerin iki ya da daha fazlasının görülmesi ile anlaşılabilmektedir:
-
-
- Kronik yorgunluk ve halsizlik hali
- Ani sinirlenmeler
- İshal
- Kaslarda güçsüzlük ve yorgunluk hali
- Vücutta ve uç noktalarda karıncalanma, uyuşukluk hissedilmesi
- Mide bulantısı, kusma
- Bağ ağrısı veya baş dönmesi
- Nefes darlığı, nefes almada güçlük
- Kilo kaybı
- Mide ve bağırsakta sancı
- Ani kilo kaybı
- Hızlı kalp atışları
- Ciltte iltihaplanma oluşması
- Ağız köşelerinde çatlaklar
-
Tüm bu belirtilerin sıklık ve şiddetine bağlı olarak eksiklik değerleri de farklılaşmaktadır. Folik asit eksikliğinin artması nedeniyle belirtilerin de daha fazla şiddetlenmesi söz konusu olabilmektedir.
Belirtilerin genel olarak folik asit eksikliğinde görülmesi gibi aynı zamanda folik asit fazlalığından da kaynaklandığı bilinmektedir. Bu nedenle ortalama bir seviyede olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Folik asit seviyesini kan tahlilleri aracılığıyla öğrenmek mümkündür.
Hangi Besinlerde Folik Asit Vardır?
Folik asit barındıran yiyecekler, günlük porsiyonlarına göre farklılaşmaktadır. Düzenli olarak tüketilmesi halinde vücuttaki eksikliğin giderilmesine yardımcı olacak besinler şu şekilde sıralanmaktadır:
-
-
- Baklagiller olarak bilinen fasulye, mercimek, bezelye gibi yiyeceklerin tüketilmesi folik asit ihtiyacının karşılanması adına oldukça önemlidir.
- Kuşkonmazın pişirilmiş olarak tüketilmesi, yaklaşık %34 oranında folik asit eksikliğinin giderilmesine yardımcı olmaktadır.
- Yumurta içerisinde protein, selenyum, riboflavin ve B12 bulunması ile birlikte folik asit eksikliği giderilmektedir.
- Ispanak, lahana, roka gibi yeşil yapraklı olarak bilinen sebzelerin de içerisinde bol miktarda B vitamini bulunmaktadır.
- Turunçgillerin düzenli tüketiminin bağışıklık güçlendirme konusunda etkili olduğu göz önünde bulundurularak folik asit anlamında da besleyici olması söz konusu olabilmektedir.
- Muz ve avokado gibi tropikal meyvelerin folik asit konusunda oldukça zengin içerikler sunduğu bilinmektedir.
- Fındık içerikleri bakımından zengin vitamin ve mineraller sunarken aynı zamanda vücudun folik asit ihtiyacının da giderilmesi mümkün olmaktadır.
- Buğday tohumu önemli vitamin ve mineral kaynağı olması nedeniyle folik asit eksikliğinde de tercih edilebilmektedir.
- Sakatatlar arasında bulunan dana karaciğeri de folik asit noktasında oldukça zengin bir besin kaynağıdır.
-
Folik Asit Eksikliği Nelere Neden Olur?
Folik asidin eksik kalması sonucu oluşan rahatsızlıklar, farklı alanlarda meydana gelmektedir. En çok görülen rahatsızlıklar şu şekilde sıralanmaktadır:
-
-
- Anemi olarak bilinen kemik rahatsızlıkları oluşabilmektedir.
- Kansızlığın oluşum nedenleri arasında yer almaktadır.
- Sindirim sistemini etkilemesi nedeniyle mide hastalıklarına neden olabilmektedir.
- Folik asit eksikliği nedeniyle kemik erimesi meydana gelebilmektedir.
- Tiroit içerikli hastalıklar oluşabilmektedir.
- Eksikliğin yüksek seviyeye ulaşması sonucunda kanser riskinin de yükseldiği bilinmektedir.
-
Bunların yanı sıra folik asit eksikliğinin yan gerekçelerde olduğu pek çok hastalık bulunmaktadır. Bu nedenle genel vücut dengesinin sağlanabilmesi için eksiklik konusunda hassasiyet gösterilmesi gerekmektedir.
Hamilelikte Folik Asit Hapı Kullanımı
Gebeler için folik asit takviyesi hem emzirme döneminde hem de gebelik döneminde gerekli olmaktadır. Vücutta oluşan folik asit eksikliğinin gebelik nedeniyle artması göz önünde bulundurularak hap ile düzenli olarak desteklenmesi gerekmektedir.
Folik asitin gebelik döneminde yalnızca besinler ile alınması mümkün olmamaktadır. Mutlaka takviye şeklinde hap kullanılması gerekmektedir. Gebeliğin doğal süreci olarak ya da fetüsün gelişmesi amacıyla folik asit takviyesinin mutlaka alınması gerekmektedir.
Folik asit alımı yapılırken doktor önerisi olmadan takviye almak mümkün olmamaktadır. Bu nedenle mutlaka bir uzman reçetesi ile birlikte kullanılması gerekmektedir. Aksi durumda farklı alerjik tepkilerin görülmesi de söz konusu olabilmektedir.
Annenin mevcut sağlığının korunması ve bebeğin genel gelişiminin sürdürülmesi açısından gerekli görülen bu desteğin hap ile alınırken besinler bakımından da dikkat edilmesi gerekmektedir. Folik asit takviyesi sunan besinlerin tüketimi oldukça önemli olmaktadır.
Folik Asidin Yan Etkileri Var Mıdır?
Folik asidin olası yan etkileri, yapay olarak alındığında kişiye göre değişiklik göstermektedir. Bu yan etkilerden bazılarının sıralaması şu şekilde yapılmaktadır:
-
-
- Vücudun belirli bölümlerinde kızarıklık oluşması
- Mide bulantısı, kusma
- İştahsızlık
- Şişlik, vücutta ödem oluşması
- Gaz şikayeti
- Uykusuzluk, kronik uyku problemleri
- Depresif ruh hali
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı
- Yüz ve boğaz bölgesinde şişlik oluşması
-
Bu yan etkilerin çoğunlukla alerji durumuna bağlı olarak oluştuğu bilinmektedir. Vücudun folik asit için gösterdiği tepki bu yan etkileri içeren olumsuzluklar olabilir bu durumda mutlaka bir uzmana başvurulması gerekmektedir.
Folik asidin yan etkisinin doğal besin tüketiminden olmaktan ziyade bilinçsiz ilaç kullanımında oluştuğu bilinmektedir. Bu nedenle takviye olarak alınan folik asidin mutlaka bir doktor önerisi ile alınması gerekmektedir.
Folik Asit Hapı Neden Kullanılır?
Folik asit kullanım nedenleri, vücutta eksikliğin tahlil yoluyla tespit edildiği durumları kapsamaktadır. Folik asit kullanımının yaygın olduğu durumlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
-
-
- Gebelik sürecinde anne ve bebeğin gelişimi için kullanılmaktadır.
- Hamilelik sürecinin planlı olması halinde babanın da takviye olarak alması önerilebilmektedir.
- Kansızlık durumunda tedavi edici olması açısından kullanılmaktadır.
-
Folik asit kullanımı noktasında belirtilerin görülmesinin ardından bir uzman doktora başvurarak talep edilebilmektedir.